ПРИМЕНЕНИЕ НЕЙРОСЕТЕВЫХ МОДЕЛЕЙ ДЛЯ АНАЛИЗА КЛАВИАТУРНОГО ПОЧЕРКА В ИНФОРМАЦИОННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ

Н.А. Оданова; Kalamkas Bagitova; Э.Э. Эльдарова; Ж.Т. Кабылхамит; Л. Терейковская

doi:10.54309/IJICT.2025.22.2.009

ХАЛЫҚАPАЛЫҚ АҚПАРАТТЫҚ ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖУРНАЛЫ

АҚПАРАТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДА ПЕРНЕТАҚТАДА ТЕРУ ҮЛГІСІН ТАЛДАУҒА АРНАЛҒАН НЕЙРОЖЕЛІЛІК МОДЕЛЬДЕРДІ ҚОЛДАНУ

Авторлар

Н.А. Оданова Казахский национальный университет имени Аль-Фараби, Алматы, Казахстан
Kalamkas Bagitova Атырауский университет имени Х.Досмухамедова
Э.Э. Эльдарова Ph.D., профессор, кафедра информатики, Атырауский университет имени Халела Досму- хамедова, Атырау, Казахстан
Ж.Т. Кабылхамит кандидат технических наук, ассоциированный профессор, кафедра «Информатики», Атырауский университет имени Халела Досмухамедова, Атырау, Казахстан
Л. Терейковская доктор технических наук, доцент, профессор кафедры «Информационных техноло- гий проектирования и прикладной математики», Киевский национальный университет строительства и архитектуры (КНУСА), Киев, Украина

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.54309/IJICT.2025.22.2.009

Кілт сөздер:

пайдаланушыны аутентификациялау, пернетақтада теру үлгісі, биометрия, нейрожелілік модельдер, LSTM, GRU, мінез-құлықтық биометрия, ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігі, терең оқыту.

Аңдатпа

Мақалада пайдаланушыларды биометриялық аутентификациялау мақсатында пернетақтада теру ерекшеліктерін талдауға арналған нейрожелілік модельдердің жүйелендірілген шолуы ұсынылған. LSTM, GRU, CNN, трансформерлер және сиамдық желілер секілді архитектуралар қарастырылып, олардың артықшылықтары мен шектеулері талданады. Пайдаланушының мінез-құлқындағы өзгерістерге төзімділігі жоғары және дәлдігі арттырылған гибридті модельдерге ерекше назар аударылған. Ашық және нақты пайдаланушылардың деректер жиынтығына негізделген түрлі тәсілдердің салыстырмалы талдауы ұсынылып, тиімділіктің негізгі көрсеткіштері – дәлдік, FAR және FRR – талқыланған. Нейрожелілік әдістер аутентификация сенімділігін айтарлықтай арттыратыны көрсетілген, алайда оларды бейімдеу және биометриялық деректерді қорғау бағыттарында қосымша зерттеулер қажет. Бұл жұмыс заманауи ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін арттыруда нейрожелілік шешімдердің әлеуетін көрсетеді.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Жүктеулер

PDF (Русский)

Жарияланды

2025-06-15

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

Н.А. Оданова, Bagitova, K., Э.Э. Эльдарова, Ж.Т. Кабылхамит, & Л. Терейковская. (2025). АҚПАРАТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДА ПЕРНЕТАҚТАДА ТЕРУ ҮЛГІСІН ТАЛДАУҒА АРНАЛҒАН НЕЙРОЖЕЛІЛІК МОДЕЛЬДЕРДІ ҚОЛДАНУ. ХАЛЫҚАPАЛЫҚ АҚПАРАТТЫҚ ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖУРНАЛЫ, 6(2), 142–153. https://doi.org/10.54309/IJICT.2025.22.2.009